Sol böbrekte rotasyon anomalisi nedir ve nasıl oluşur?

Sol böbrekte rotasyon anomalisi, böbreğin normal gelişim sürecinde tam olarak doğru pozisyona dönememesi sonucu oluşan bir doğumsal anomalidir. Bu durumda böbrek, olması gereken normal rotasyonunu (dönüşünü) tamamlayamaz. Normalde böbrekler gelişimleri sırasında pelvis (leğen kemiği) bölgesinden yukarı doğru hareket ederken kendi eksenleri etrafında yaklaşık 90 derece dönerler. Bu dönüş, böbreğin hilum adı verilen giriş-çıkış bölgesinin mediale (vücudun orta hattına) bakacak şekilde konumlanmasını sağlar. Rotasyon anomalisinde ise bu dönüş eksik kalır, fazla olur veya anormal bir şekilde gerçekleşir.

Rotasyon anomalisi, böbreklerin embriyonik gelişim döneminde (gebeliğin ilk 8 haftasında) meydana gelen bir süreçte ortaya çıkar. Oluşum mekanizması şu şekildedir:

• Embriyonik dönemde böbrekler, pelvis bölgesinde oluşmaya başlar ve zamanla yukarı doğru göç ederek karın bölgesindeki normal yerlerine ulaşırlar.
• Bu göç sırasında böbrekler kendi eksenleri etrafında dönerler. Normalde bu dönüş, böbrek hilumunun (damar, sinir ve üreterin girdiği bölge) medial yöne bakmasıyla sonuçlanır.
• Rotasyon anomalisi, bu dönüş hareketinin çeşitli nedenlerle bozulması sonucu gelişir. Hilum anterior (öne), posterior (arkaya) veya lateral (yana) bakacak şekilde anormal bir pozisyonda kalabilir.

Bu anomaliye yol açabilecek faktörler şunlardır:

• Genetik yatkınlık: Ailesel geçiş gösterebilir, ancak çoğu zaman izole bir anomalidir.
• Embriyonik gelişim sırasındaki çevresel faktörler: Annenin maruz kaldığı teratojenler (zararlı maddeler) veya enfeksiyonlar.
• Böbreğin göç yolu üzerindeki engeller: Anormal damar yapıları veya diğer yapısal anomaliler böbreğin dönüşünü engelleyebilir.
• İdrar yolu tıkanıklıkları: Fetal dönemdeki idrar akışındaki bozukluklar böbrek gelişimini etkileyebilir.

Rotasyon anomalisi genellikle asemptomatiktir (belirtisiz) ve çoğunlukla başka nedenlerle yapılan görüntüleme tetkikleri sırasında tesadüfen tespit edilir. Ancak, anormal rotasyon böbreğin drenajını (boşalımını) etkileyerek idrar akımında yavaşlamaya neden olabilir. Bu durum, hidronefroz (böbrekte genişleme), tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları veya böbrek taşı oluşumu riskinde artış gibi komplikasyonlara yol açabilir. Tanı genellikle ultrasonografi, intravenöz piyelografi (IVP), bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi radyolojik yöntemlerle konulur. Çoğu vakada herhangi bir tedavi gerektirmez, sadece komplikasyon gelişirse müdahale edilir.