Böbrekte ektazi ne anlama gelir ve neden oluşur?

Böbrekte ektazi (renal ektazi veya pelvikalisiyelektazi), böbreğin idrar toplama sisteminin (özellikle renal pelvis ve kalikslerin) genişlemesi veya dilatasyonu anlamına gelir. Bu durum genellikle ultrason, BT veya MR gibi görüntüleme yöntemleriyle tespit edilir. Ektazi, idrarın böbrekten mesaneye doğru normal akışında bir tıkanıklık veya engel olabileceğini düşündüren bir bulgudur, ancak her zaman ciddi bir soruna işaret etmeyebilir. Hafif ektazi vakaları sıklıkla asemptomatik olabilir ve tedavi gerektirmeyebilir.

Böbrekte ektazinin oluşum nedenleri çeşitlidir ve genellikle idrar akışında bir engel veya fonksiyonel bir bozuklukla ilişkilidir. Başlıca nedenler şunlardır:

• Üriner Sistem Tıkanıklıkları: İdrar yolunda taş, tümör, darlık (üreteral striktür) veya prostat büyümesi gibi nedenlerle idrar akışının engellenmesi.
• Vezikoüreteral Reflü (VUR): Mesaneden böbreğe doğru idrarın geri kaçması durumu, özellikle çocuklarda yaygın bir nedendir.
• Konjenital (Doğuştan) Anomaliler: Üreteropelvik bileşke (UPJ) darlığı gibi doğuştan gelen yapısal bozukluklar.
• Gebelik: Büyüyen rahmin idrar yollarına baskı yapması sonucu geçici ektazi oluşabilir (gebelik hidronefrozu).
• Nörojenik Mesane: Sinir sistemi hastalıklarına bağlı olarak mesanenin tam boşalmaması ve idrarın geriye doğru basınç oluşturması.
• İdrar Yolu Enfeksiyonları: Tekrarlayan enfeksiyonlar, idrar yolu duvarlarında hasara ve genişlemeye neden olabilir.
• İdyopatik (Nedeni Bilinmeyen): Bazı durumlarda ektazinin kesin nedeni bulunamaz ve hafif formları zararsız olabilir.

Ektazi genellikle "hidronefroz" ile karıştırılabilir, ancak hidronefroz daha şiddetli bir genişleme ve böbrek fonksiyonlarını tehdit edebilen bir durumu ifade eder. Ektazi teşhisi konduğunda, altta yatan nedenin belirlenmesi için ileri tetkikler (örneğin, diüretik renal sintigrafi veya ürografi) yapılabilir. Tedavi, nedene yönelik olup hafif vakalarda izlem yeterli olabilirken, ciddi tıkanıklıklarda cerrahi müdahale gerekebilir. Her durumda, bir üroloji veya nefroloji uzmanına danışmak önemlidir.