BöbrekBöbrek, omurgalılarda karın bölgesinde, bel omurlarının iki tarafında bulunan ve en önemli görevi vücuttan atıkları temizlemek olan bir boşaltım organıdır. Böbreklerin uzunlukları yaklaşık olarak 10-12 cm, kalınlıkları 3 cm ve genişlikleri ise 6 cm kadardır. Bu organlar, üre başta olmak üzere atıkları kandan süzer ve idrarla birlikte atılmasını sağlar. Böbrekleri inceleyen tıp alanı nefroloji olarak tanımlanır. Böbreklerin içinde, sayıları yaklaşık olarak bir milyonu bulan ve süzme işini yapan nefronlar yer alır. Böbrek AnatomisiKarın bölgesinin arka tarafında, yani karın zarı arkasındaki bölgede yer alan böbrekler, genellikle iki tanedir. Ancak bazı kişilerde tek böbrek de olabilir ve bu şekilde de insanlar sağlıklı bir yaşam sürebilir. Sağ tarafta yer alan böbrek, diyaframın hemen altında, karaciğerin arka tarafında; sol tarafta yer alan böbrek ise diyaframın altında, dalağın arka tarafında bulunur. Böbreklerin üst tarafında böbrek üstü bezleri bulunur. Karın zarı arkasında yer alan böbreklerin solda olanı biraz daha büyüktür. Yaklaşık olarak 12. göğüs omuru ve 3. bel omuru seviyesinde bulunur. Üst bölgeleri 11. ve 12. kaburgaların koruması altındadır. Böbrekler, böbrek üstü bezleriyle beraber yağ dokusuyla çevrelenmiştir ve bu yapı böbrek zarı denilen bir yapıyla sarılmıştır. Böbreklerden biri ya da her ikisinin doğuştan olmaması durumuna böbrek oluşmaması veya renal agenez adı verilir. Böbreklere gelen süzülmemiş kan, karın bölgesinin aorttan ayrılan sağ ve sol böbrek atardamarlarıyla gelir. Böbreklere giden kan, kalbin pompaladığı kanın üçte birine yakındır. Böbreklerin İşlevleriAtık Maddelerin Atılması:Vücutta yapım ve yıkım sonucunda oluşan atık ürünleri, özellikle protein yapımı ve yıkımı sonrasında meydana gelen üreyi, nükleik asitlerin yapım ve yıkımı sonrasındaki ürik asidi ve suyu dışarıya atarlar. Böbreklerin herhangi bir sebeple çalışmaması ya da işlevini yitirmesi, vücut sağlığı açısından çok sakıncalıdır.Vücut Dengesinin Sağlanması (Homeostaz):Vücut dengesinin sağlanması açısından böbrekler önemli bir rol oynamaktadır. Vücutta asit-baz dengesinin sağlanması, kan basıncının ayarlanması, kan hacminin düzenlenmesi ve kan sıvısı ile vücuttaki diğer sıvıların elektrolit derişimlerinin düzenlenmesi üzerinde önemli bir yer tutar. Bu işlevlerin çoğunu vücutta kalp, karaciğer gibi diğer organlarla eşgüdümlü olarak gerçekleştiren böbrekler, kanda bulunan hormonlarla iletişimi sağlarlar. Ancak kan hacmini ve basıncını algılamak için böbreğin kendi içsel alıcıları vardır.Asit-Baz Dengesinin Düzenlenmesi:Böbrekler, bu işlevleri sırasında akciğerlerle eşgüdümlü bir çalışma yapar.Kan Basıncının Ayarlanması:Kan basıncının düzenlenmesinde rol alan böbrekler, genel sağlık üzerinde etkilidir. Kan sıvısında olan sodyum derişimi, kan hacmi ve kan basıncıyla ilgilidir. Böbreklerin içinde bulunan nefronlarda sodyumun süzülmesi ve geri emilimini sağlayıcı yapılar yer almaktadır. Aynı zamanda böbrek üstü bezlerinin olduğu alandan salgılanan aldosteron, böbrekte uç borucuklar ile toplama kanalları üzerinde etkili olarak kan basıncını ayarlamaya yardımcı olur.Kan Sıvısı Hacmi:Kan sıvısında olan derişimlerdeki değişiklikler, hipotalamustan olan derişim alıcıları tarafından algılanır. Hipofiz bezinin arka kısmı, kan sıvısında olan derişimin artmasıyla vazopressin salgılar. Bu durum, böbreklerin toplama kanallarını etkileyip, suyun geri emilimini artırmakta ve idrarın derişik olmasını sağlamaktadır. Bu sayede böbrek, hipofiz beziyle eşgüdümlü şekilde kan sıvısı hacmini dengede tutabilir.Hormon Salgılamak:Böbrekler, alyuvar yapımını uyaran hormonlar salgılarlar. Bunun yanında etkin halde olmayan vitamin D'yi etkin hale getirirler. |
.jpg "Böbrek Taşı Nedir? Böbrek Taşının Özellikleri")
Böbreklerin uzunluklarının 10-12 cm, kalınlıklarının 3 cm ve genişliklerinin 6 cm kadar olduğunu öğrendim. Bu ölçüler normal mi, yoksa böbreklerin boyutları kişiden kişiye farklılık gösterebilir mi?
Cevap yazMerhaba Batı,
Böbreklerin boyutları kişiden kişiye bir miktar farklılık gösterebilir, ancak verdiğiniz ölçüler genel olarak normal kabul edilen aralıktadır.
Normal Böbrek Ölçüleri:
- Uzunluk: 10-12 cm
- Kalınlık: 3 cm
- Genişlik: 5-6 cm
Bu ölçüler ortalama değerlerdir ve kişinin yaşı, cinsiyeti, boyu ve kilosu gibi faktörler böbrek boyutlarında değişikliklere neden olabilir.
Eğer herhangi bir sağlık sorununuz olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuza danışmanızda fayda var. Doktorunuz gerekli görürse detaylı bir inceleme yaparak size daha kesin bilgiler verebilir.
Sağlıklı günler dilerim!