Sol Böbrekte Anjiyomiyolipom (AML) Nedir?
Sol böbrekte anjiyomiyolipom (AML), böbreğin sol tarafında gelişen, genellikle iyi huylu (kanserli olmayan) bir tümördür. "Anjiyomiyolipom" terimi, bu tümörün yapısını tanımlar: - Anjiyo: Kan damarlarını (vasküler bileşen)
- Miyo: Düz kas dokusunu
- Lipom: Yağ dokusunu ifade eder.
Bu üç doku tipinin bir karışımından oluştuğu için karmaşık bir yapıya sahiptir. AML'ler böbrek tümörlerinin yaklaşık %3'ünü oluşturur ve kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür.
AML'nin Özellikleri ve Türleri
AML'ler iki ana şekilde ortaya çıkabilir: - Sporadik (Tekil) AML: En yaygın görülen türdür. Genellikle tek bir tümör olarak, çoğunlukla orta yaşlı kadınlarda görülür. Tuberoz skleroz ile ilişkili değildir.
- Tuberoz Skleroz Kompleksi (TSC) ile İlişkili AML: Tuberoz skleroz adı verilen kalıtsal bir hastalığa sahip bireylerde görülür. Bu durumda, genellikle her iki böbrekte, çok sayıda ve daha büyük AML'ler gelişme eğilimindedir.
Belirtileri Nelerdir?
Küçük AML'ler genellikle hiçbir belirtiye neden olmaz ve başka bir nedenle yapılan görüntüleme tetkikleri (ultrason, BT, MR) sırasında tesadüfen keşfedilir. Belirtiler çoğunlukla tümör büyüdüğünde (genellikle 4 cm'den büyük) ortaya çıkar. Olası belirtiler şunlardır: - Yan (flank) veya karın ağrısı
- Karında kitle hissi veya şişlik
- Kanlı idrar (hematüri)
- Ani, şiddetli karın ağrısı, bulantı, kusma ve kan basıncında düşüş gibi belirtilerle kendini gösteren "spontan retroperitoneal kanama" (tümörün içinde veya çevresinde ani kanama). Bu, AML'nin en ciddi komplikasyonudur ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
Teşhis Nasıl Konulur?
AML genellikle aşağıdaki görüntüleme yöntemleriyle teşhis edilir: - Ultrason (USG): İlk sırada yapılan, basit ve radyasyon içermeyen bir yöntemdir. Tümörün varlığını gösterebilir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): AML teşhisinde altın standart kabul edilir. BT, tümörün içerdiği yağ dokusunu net bir şekilde gösterebildiği için AML'yi diğer böbrek tümörlerinden (özellikle kanserli olanlardan) ayırt etmede çok değerlidir.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): BT'ye alternatif olarak kullanılır ve özellikle yağlı dokuyu göstermede çok hassastır.
Eğer görüntüleme yöntemleriyle kesin tanı konulamazsa (özellikle yağ içeriği az olan AML'lerde), biyopsi gerekebilir.
Sol Böbrekte AML'nin Riskleri ve Tedavisi
AML'nin en büyük riski, anormal kan damarlarının yırtılarak hayatı tehdit edebilen iç kanamaya neden olmasıdır. Tedavi kararı aşağıdaki faktörlere bağlıdır: - Tümörün Büyüklüğü: Genel kabul görmüş kural, 4 cm'den küçük ve semptomsuz AML'lerin takip edilmesidir.
- Belirtilerin Varlığı: Ağrı veya kanama gibi belirtilere neden oluyorsa tedavi gerekir.
- Kanama Riski: Büyüklüğüne ve damar yapısına bağlı olarak yüksek kanama riski taşıyan tümörler tedavi edilmelidir.
- Tüberoz Skleroz Varlığı: Bu hastalarda tümörler daha agresif seyredebilir.
Tedavi seçenekleri şunlardır: - Aktif Gözlem (Takip): Küçük ve semptomsuz tümörler için tercih edilir. Düzenli aralıklarla (genellikle 6-12 ay) görüntüleme ile tümörün büyüyüp büyümediği kontrol edilir.
- Anjiyoembolizasyon: Kasıktan atardamara girilerek tümörü besleyen damarların tıkanması işlemidir. Tümörün küçülmesini sağlamak ve kanama riskini azaltmak için uygulanır.
- Cerrahi Müdahale: Büyük, semptomatik veya kanama riski yüksek tümörlerde uygulanır. Mümkün olduğunca sadece tümörün çıkarıldığı "nefron koruyucu cerrahi" (parsiyel nefrektomi) tercih edilir. Çok büyük veya tüm böbreği kaplayan tümörlerde nadiren tüm böbreğin alınması (radikal nefrektomi) gerekebilir.
- İlaç Tedavisi: Özellikle TSC'li hastalarda, mTOR inhibitörü adı verilen bir ilaç grubu (everolimus, sirolimus) tümörlerin küçülmesinde etkili olabilir.
Sonuç
Sol böbrekteki anjiyomiyolipom çoğunlukla iyi huylu bir oluşumdur. Küçük ve belirtisiz olduğunda genellikle sadece takip yeterlidir. Ancak büyüklük, belirtiler ve kanama riski arttıkça müdahale gerekli hale gelir. Tanı ve tedavi süreciniz, üroloji ve radyoloji uzmanları tarafından kişisel durumunuza göre değerlendirilerek planlanacaktır. Doktorunuzun önerdiği takip ve tedavi planına uymak son derece önemlidir.
|